در گفت‌وگو با یک فعال بازار سرمایه مطرح شد
صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت یک تهدید است یا فرصت؟مسئولان بانک مرکزی معتقدند
انتشار اوراق با درآمد ثابت باعث شده که کاهش نرخ سودهای سپرده بانکی به سمت پایین چسبنده نباشد، اما یکی از کارشناسان بازار سرمایه در این باره می گوید انتشار اوراق بدهی یک بار مالی را از دوش بانک مرکزی برمی دارد.
عزت الله صیادنیا طیبی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره انتشار اوراق بدهی اظهار کرد: صندوق‌های با درآمد ثابت در شرایط فعلی که نرخ بهره‌های بانکی پایین آمده یکی از ابزارهای جایگزین برای سرمایه گذارای است که به دنبال ریسک نیستند، چرا که در صندوق های سهام سرمایه‌گذاران باید ریسک را بپذیرند. بنابراین یک سال امکان دارد سود مناسبی داشته باشند وسال دیگر ضرر دهند.
وی افزود: در صندوق های با درآمد ثابت مدیر صندوق حداقل بازدهی را برای سرمایه‌گذاران تضمین می کند و در نهایت اگر توانست، بازدهی بالاتری هم به دست می آورد.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به اینکه آیا این صندوق ها باعث نشده‌اند که پول سرمایه گذاری در سهام به سمت اوراق بدهی برود، گفت: من فکر می‌کنم سرمایه گذاران اندکی هستند که دربازار سهام و اوراق بدهی جا به جا می شوند. این بازارها از هم تفکیک شده هستند و اکثر مشتریان صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت مشتری بانک هستند که ریسک گریزند اما آنها که در صندوق های سهام سرمایه گذاری می کنند سرمایه خود را آورده اند که ریسک کنند و در مقابلش بازدهی به دست آورند.
طیبی با اشاره به موضع بانک مرکزی نسبت به صندوق های با درآمد ثابت تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر بانک مرکزی علیه صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت موضع گرفته آنها فکر می‌کنند که این صندوق‌ها باعث می‌شوند که نرخ های بهره به سمت پایین چسبنده نباشند، اما همانطور که گفتم سرمایه‌گذاران در اوراق سهام و بدهی تفکیک شده‌اند. مسئولان بانک مرکزی باید اجازه دهند صندوق های با درآمد ثابت گسترش پیدا کنند.
وی ادامه داد: دولت برای پرداخت بدهی هایش دو راه پیش رو دارد یا اینکه از بانک مرکزی قرض کند و از این طریق بدهی ها را تسویه کند که این موضوع باعث رشد پایه پولی و تورم می شود. در نتیجه سیاست های دولت در سه سال اخیر که به درستی در راستای کاهش تورم بوده از بین می رود. راه دوم این است که دولت اوراق بدهی منتشر کند که این گزینه تنها راه موجود برای پرداخت بدهی و در عین حال به وجود نیامدن تورم است. در نتیجه دولت در آینده اکثر بدهی هایش را از طریق انتشار اوراق پرداخت خواهد کرد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه امسال حدود 30 هزار میلیارد تومان اوراق اجاره و خزانه منتشر خواهد شد گفت: بنگاه های خصوصی توانایی مالی برای خرید این اوراق ندارند پس صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت باید وارد این عرصه شوند و این اوراق را خریداری کنند این صندوق ها پول را از بانک بیرون می کشند و روی اوراق بدهی سرمایه گذاری می کنند.
طیبی ادامه داد: سررسید این اوراق بلند مدت است و هرچه نرخ بهره بانکی کاهش یابد بازدهی اوراق افزایش خواهد یافت در نتیجه با کاهش نرخ سود بانکی قیمت این اوراق افزایش یافته است.
یک کارشناس بازار سرمایه:
تحولات ترکیه روی بورس ایران تاثیر نداردیک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تحولات اخیر ترکیه معتقد است همچنان که سال‌هاست در دیگر کشورهای همسایه ایران هم‌چون افغانستان تحولاتی این‌چنینی رخ می‌دهد، ایران به این تحولات عادت کرده و موضوعات رخ داده در ترکیه روی بورس تهران تاثیری ندارد.
سلامی در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد تاثیر تحولات اخیر ترکیه در بازار سرمایه ایران گفت: از دیدگاه من تحولات ترکیه هیچ ارتباطی با بازار سرمایه ایران ندارد، چرا که بورس ایران ارتباطی با بورس‌های دیگر کشورها ندارد.
وی ادامه داد: از طرفی تا آنجا که من خبر دارم این کودتا به نتیجه نرسیده و ما هم در کشورمان عادت داریم که اطراف‌مان ناآرام باشد. مثلا افغانستان سال‌هاست که آن وضع است، در نتیجه برای بورس تهران چندان فرقی نمی‌کند که وضعیت ترکیه چگونه باشد.این کارشناس بازار سرمایه افزود: روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها مربوط به کالاهایی است که صادر و وارد می‌کند برفرض که هرکدام از این کشورها نباشند ما می‌توانیم از طریق امارات صادرات و واردات‌مان را انجام دهیم. من در تحولات ترکیه موضوعی را نمی‌بینم بخواهد در بورس ایران تاثیر گذاشته باشد.
سلامی تاکید کرد: نقش ایران در بازارهای بین‌المللی بسیار بسیار اندک است، بنابراین اتفاق‌هایی که در اروپا و آمریکا و حتی ترکیه می‌افتد، روی اقتصاد ایران تاثیر ندارد، مگر اینکه آن اتفاق‌ها تبدیل به یک بحران جهانی شود. البته در همین حالت هم در سال‌های گذشته دیدیم که بحران سال ۲۰۰۸ روی اقتصاد ایران چندان تاثیری نداشت و حتی در آن دوران بورس ایران برعکس دنیا رونق بیشتری هم گرفت.
وی افزود: ما هنوز بعد از گذشت یکسال از برجام قادر نشدیم ارتباط بانکی‌مان را با دنیا برقرار کنیم. ارتباط بین‌المللی نیاز به پول‌های بین‌المللی دارد و هنوز ریال توانسته ثبات لازم را در بازارهای بین‌المللی به دست آورد و به عنوان یک ارز باثبات شناخته شود. تحقق این موضوع مستلزم زمان و چاره‌اندیشی‌هایی است و تا زمانی که آن چاره‌اندیشی‌ها صورت نگیرد ما این مشکلات را خواهیم داشت.
این کارشناس بازار سرمایه درباره انعقاد قرارداد بین بورس ایران و بورس آتن اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت بورس آتن از بورس ایران بدتر است و چندان روی بازار سرمایه آتن نمی‌توان حسابی باز کرد. باید از کسانی که این قراردادها را بستند پرسید که این قراردادها چه تاثیری روی بازار سرمایه ایران دارد.
سلامی درباره انعقاد قرارداد بورس ایران و بورس مونیخ نیز گفت: ما شرکت‌هایی مثل پتروشیمی داریم که می‌تواند محصولات‌شان در بازارهای بین‌المللی عرضه شود. قیمت محصولات پتروشیمی با ارزهای خارجی مانند دلار سنجیده می‌شود. در این زمینه مراوداتی با مونیخ داریم. اگر این قراردادها و تصمیم‌گیری‌ها خوب اداره شوند قرارداد ایران با مونیخ می‌تواند در کوتاه‌مدت اثر مطلوبی بر بازار سرمایه ایران داشته باشد.
وی درباره عضویت بورس ایران در فدراسیون جهانی بورس‌ها نیز ادامه داد: این عضویت اقدام خوبی است. مزیت ما در صنایع بین‌المللی کالاهای نفتی و فلزات اساسی است، بنابراین می‌توانیم با مبادله این کالاها در بازارهای جهانی فعال باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به گذشتن یکسال از توافق وین اظهار کرد: زمانی که برجام عملی شد بورس منفی را طی کرد و این نشان می‌دهد که یکسری تصمیمات داخلی روی بورس تهران اثر می‌گذارد.
سلامی افزود: مداخلاتی که دولت در قیمت‌گذاری‌ها می‌کند، وجود شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی در بورس و تسلط اطلاعات غیرواقعی بر اطلاعات شفاف موضوعاتی است که بورس ایران را با بورس دیگر کشورها متمایز کرده است.
وی تصریح کرد: بورس آینه اقتصاد هر کشور است، ولی در اکثر مواقع بورس ایران آینه اقتصاد ایران نبود، در حال حاضر بازار سرمایه ایران تا حدودی به این سمت پیش می‌رود و نشانگر اقتصاد کشور می‌شود. در نتیجه تا زمانی که اقتصاد درست نشود بورس ما تکان نخواهد خورد و تلاش‌ها برای افزایش شاخص راه به جایی نمی‌برد.
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: زمانی که بانک‌های ما در وضعیت خوبی قرار ندارند نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مثل سابق قیمت سهام بانک‌ها دهها برابر قیمت اسمی‌شان باشد.
به بهانه اولین سالگرد برجام
نگاهی به تحولات بازار سرمایه ایران یک سال پس از توافق وینبا گذشت یک سال از توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بازیگران بازار پول و سرمایه ایران همچنان منتظر هستند تا بتوانند بیش از پیش در بازارهای جهانی نقش آفرینی کنند.
به گزارش ایسنا در هفته گذشته بازار مالی تهران شاهد برپایی نمایشگاه بورس، بانک و بیمه بود و این موضوع سبب شد بیش از روزهای معمول توجه رسانه‌ها به بازار سرمایه، بازار پول و بیمه ایران جلب شود.
اختتامیه این نمایشگاه با اولین سالروز توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مصادف شد. با این توافق که در تیر ماه سال ۱۳۹۴ به وقوع پیوست، بسیاری از فعالان بازار سرمایه انتظار داشتند که شرایط بورس ایران با تحولی اساسی رو به رو شود اما برآورده شدن این انتظارات تا ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۴ به طول انجامید. در این ماه‌ها بورس تهران شاهد رکورد زنی‌هایی به سمت مثبت بود به طوری که سهامداران برخی از نمادها، در آن روزها سودهای ۲۰۰ و حتی ۳۰۰ درصدی کسب کردند.
اما با ورود به سال ۱۳۹۵ و با اتمام تعطیلات نوروزی شاخص بورس تهران با افت‌هایی مواجه شد و چند ماهی بیشتر نگذشت که دماسنج بورس تهران از کانال ۸۱ هزار واحدی سقوط کرد و از تراز ۷۳ هزار واحدی هم پایین تر رفت. این بار بازیگران بازار سرمایه شاهد افت های فزاینده در قیمت سهام های خود بودند.
در روز توافق وین شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در تراز ۶۹ هزار و ۴۳۳ واحدی بود، اما پس از این توافق نماگر بازار مخالف انتظارات، با روند نزولی مواجه شد و حتی تا کانال ۶۱ هزار و ۴۳۶ واحدی سقوط کرد. با رفت و آمدهای سران کشورها و ایجاد امیدواری بیشتر به فضای اقتصادی ایران، نماگر تالار شیشه ای در اوایل سال ۱۳۹۵ تراز ۸۱ هزار واحدی را هم رد کرد و به عدد ۸۱ هزار و ۴۸۰ واحدی رسید. اما از آنجایی که این افزایش در دماسنج بازار تا حدودی ناشی از جو روانی به نتیجه رسیدن مناقشه هسته ای ایران بود و می توان گفت رشدی حباب گونه داشت با فروکش کردن این جو روانی و با بالا رفتن انتظارات سهامداران و فعالان بورسی از دستاورد های کوتاه مدت برجام در ادامه، شاخص بورس با کاهش هایی همراه شد به طوری که در تاریخ ۱۳ تیر ۱۳۹۵ در سالروز توافق وین شاخص کل در تراز ۷۳ هزار و ۷۶۳ واحدی ایستاد. با این حساب بعد از گذشت یک سال از توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک شاخص بورس تهران ۴ هزار و ۳۳۰ واحد رشد کرده است.
از طرفی هر چه روزها می گذشت بازیگران بازار سرمایه انتظارشان از اثرات مثبت توافق وین بیشتر می‌شد تا حدی که این افزایش انتظارات و در عین حال برآورده نشدن آن ها باعث به وجود آمدن فضای رکود، در بورس تهران شد.
از تاثیرات برجام در روزها و ماه های اخیر می توان به مذاکرات ایرباس و بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران اشاره کرد. با اعلام خبر نهایی شدن قرارداد هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و بوئینگ بر سر خرید ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافربری، بورس تهران تا حدودی شاهد تکان های به سمت مثبت بود، اما دیری نگذشت که مجلس نمایندگان آمریکا مصوبه‌ای را به رای گذاشت تا از فروش هواپیما به ایران جلوگیری کند. اکثریت جمهوری خواه این مجلس ممنوعیت فروش هواپیما به ایران را تصویب کردند. اما از آنجا که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در مقابل این قبیل اقدامات صراحتا گفته بود "هر گونه مصوبه‌ای که باعث تضعیف توافق اتمی با ایران شود را وتو خواهد کرد" بازار سرمایه ایران چندان از این خبر شوکه نشد.
گذشتن یک سال از برجام باعث شد بازار سرمایه ایران در نهمین دوره نمایشگاه بورس، بانک و بیمه همراهانی از دیگر کشورها از جمله آلمان و کره جنوبی داشته باشد و بورس تهران بتواند قراردادهایی با بورس های آتن و مونیخ ببندد.
همچنین در فضای پسابرجام، بورس تهران توانست عضو سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (آیسکو) شود و این موضوع زمینه‌ای را فراهم کرد تا بازار سرمایه ایران بعد از مدت ها به صورت وابسته به عضویت
فدراسیون جهانی بورس ها (WFE) در آید. این موضوع سبب می‌شود بورس تهران بتواند بیش از پیش در مجامع جهانی مطرح شود.
بحث باز یا بسته بودن سوئیفت در ایران از دیگر موضوعات مطرح در روزهای پسابرجام بود به طوری که خبر بسته بودن سوئیفت بر روی بانک‌های ایران، مقامات بانک مرکزی را مجبور کرد تا از رسانه ها دعوت کند که به ساختمان شیشه ای بانک مرکزی واقع در میرداماد بیایند و از نزدیک ببنند که سوئیفت بر روی ایران باز است، البته با توجه به تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بسیاری از بانک‌های اروپایی نگران از دور زدن ناخواسته این تحریم ها، ترجیح دادند جانب اطمینان را رعایت کنند و تا حد امکان از ارتباط با بانک های ایرانی دوری گزینند.
اما باید دید که با گذشت روزها و ماه‌ها از توافق هسته‌ای، بورس تهران و بانک های ایرانی تا چه حد می‌تواند با بورس‌های بزرگ و بازارپول دنیا وارد مذاکره شود و بازارهای سرمایه جهان تا چه حد به بازار سرمایه ایران روی خوش نشان می‌دهند.
